THE GIRL IN THE MUSEUM

"Ένα επιβλητικό κτίριο που περιλαμβάνει αίθουσες με δυσνόητα εκθέματα και, γύρω από τα εκθέματα, φύλακες που κοιτάζουν επικριτικά τον επισκέπτη και του απαγορεύουν να τα αγγίξει, να βγάλει φωτογραφίες, ακόμη και να αναπνεύσει δίπλα τους."

Αυτή την εικόνα έχουν οι περισσότεροι στο μυαλό τους, όταν σκέφτονται το μουσείο. Αυτή η εικόνα είναι που τους κάνει να μη θέλουν να πηγαίνουν σε μουσεία. Αλλά, αυτή η εικόνα δεν αντιπροσωπεύει πλέον την πραγματικότητα. 

Από το τέμενος των Μουσών έως τις μέρες μας, τα μουσεία δεν έχουν σταματήσει να εξελίσσονται. Πλέον, μουσείο, σύμφωνα με τον ορισμό του ICOM (International Council of Museums), είναι «ο µόνιµος θεσµός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, που αποκτά, συντηρεί, µελετά, κοινοποιεί και εκθέτει υλικές µαρτυρίες του ανθρώπου και του περιβάλλοντός του, µε σκοπό τη µελέτη, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία». Δηλαδή, με πιο απλά λόγια, το σύγχρονο μουσείο είναι μία ΜΚΟ για όλους. Με συλλογές ως κεντρικό άξονα για τη δράση του, απευθύνεται σε εκείνον που δεν έχει ιδέα από επιστήμη ή τέχνη, εκείνον που δεν διαβάζει, εκείνον που δεν βλέπει και εκείνον που δεν περπατά. Σε όποιον δεν ξέρει και θέλει να μάθει.

Θα επιμείνω στην ανάλυση του παραπάνω ορισμού, γιατί αισθάνομαι πως δεν διαδίδεται όσο θα έπρεπε. Φυσικά, δεν έχω μαντικές ικανότητες για το πώς σκέφτεται κάθε Έλληνας, αλλά πηγαίνω σε εκθέσεις Σάββατο πρωί και είναι άδειες. Μόλις γίνει κατανοητό ότι πλέον τα μουσεία αξιολογούνται, όχι μόνο για τους δικούς τους πόρους, αλλά και για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στην κοινωνία, τότε οι πολίτες θα τα σέβονται και θα τα επισκέπτονται περισσότερο. Και θα αισθάνονται αρκετά άνετα, ώστε να περνούν ολόκληρες ημέρες μέσα σε αυτά ή να μοιράζονται κάθε σκέψη τους με τους εργαζόμενους του μουσείου ή να ζητούν να έρθουν σε επαφή με τα ανέκθετα έργα που βρίσκονται στην αποθήκη.

Κι αν ακόμη αμφιβάλεις για τη νέα γενιά μουσείων, παρατήρησε τις ενέργειες των μουσειολόγων. Δημιουργούν εκθέματα που σε καλούν να αλληλεπιδράσεις μαζί τους, ενώ παλαιότερα επιτρεπόταν μονάχα να τα κοιτάς. Οργανώνουν workshops, εκδηλώσεις και δωρεάν ξεναγήσεις για όλους. Φροντίζουν για τις ιδιαιτερότητες κάθε επισκέπτη, τοποθετώντας έργα σε διαφορετικά ύψη, "μεταφράζοντας” κείμενα σε κώδικα μπράιγ και παρέχοντας καταλόγους που εξηγούν τα εκθέματα της αίθουσας για κάποιον που προτιμά να κάθεται, από το να τα πλησιάζει ξεχωριστά. Δημιουργούν ενημερωμένες ιστοσελίδες, social media και εφαρμογές. Όσα μουσεία δεν έχουν πραγματοποιήσει αυτές τις αλλαγές, σίγουρα υπολειτουργούν.

Βέβαια, ίσως πεις ότι οι επισκέψεις σε μουσεία αποτελούν πολυτέλεια ενόσω βιώνεις τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και ότι, το κοριτσάκι που γράφει το συγκεκριμένο άρθρο, δεν έχει έρθει σε επαφή με αυτή. Τότε, μην ακούς εμένα. Άκου τη διευθύντρια του Μουσείου Καλών Τεχνών στο Μόντρεαλ που δηλώνει "πεπεισμένη ότι στον 21o αιώνα, ο πολιτισμός θα είναι αυτό που ήταν η σωματική δραστηριότητα για την υγεία τον 20o αιώνα". Γι’ αυτό, εκμεταλλεύσου τα σύγχρονα μουσεία που υπάρχουν στην περιοχή σου. Είναι σε θέση να σου αλλάξουν τη ζωή.

ΛΕΞΕΙΣ & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μαρίζα Καρύδη