Louvre Abu Dhabi
Το Λούβρο του Άμπου Ντάμπι: Κέντρο ειρήνης που χτίστηκε από σύγχρονους σκλάβους
Σήμερα, είναι η μέρα που ένα μικρό όνειρό μου θα γίνει πραγματικότητα. Σήμερα, θα πάω στο Λούβρο του Άμπου Ντάμπι.
Ενώ περιμένω τον αδερφό μου να γυρίσει από το γυμναστήριο για να ξεκινήσουμε, με τις μεταξωτές μου πιτζάμες και μία κούπα nespresso στο χέρι, χαζεύω τους εργάτες που χτίζουν τον απέναντι ουρανοξύστη. Εκείνοι, φορούν πορτοκαλί ολόσωμες φόρμες και, από μακριά, μοιάζουν με ανθρωπάκια σε κάποιο παιχνίδι προσομοίωσης δημιουργίας πόλεων. Γιατί, εκείνοι, έτυχε να γεννηθούν σε κάποια φτωχή οικογένεια του Πακιστάν ή της Ινδίας ή του Μπαγκλαντές. Κι εγώ, έτυχε να ανήκω στη μεσαία ελληνική τάξη και να έχω έναν αδερφό, πιλότο, στο Ντουμπάι.
Γενικά, η ζωή δεν είναι δίκαιη. Αλλά, ειδικά στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η ζωή δεν είναι καθόλου δίκαιη. Πριν αξιολογήσουμε, λοιπόν, το Λούβρο του Άμπου Ντάμπι, το πρώτο παγκόσμιο μουσείο του αραβικού κόσμου, θα πρέπει να έχουμε λάβει υπόψη τις τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες της περιοχής.
Ο αδερφός μου γύρισε, πήραμε έναν ακόμη καφέ απ’ έξω, και ξεκινήσαμε την οδήγηση για το Άμπου Ντάμπι. Απέχει περίπου μιάμιση ώρα από το Ντουμπάι, μέσω ενός αμμουδερού αυτοκινητόδρομου με, αχρείαστα ακριβά, προστατευτικά κάγκελα μεταξύ του δρόμου και της ερήμου.
Όταν άρχισε να διακρίνεται από μακριά το μουσείο, ήμουν σχεδόν συγκινημένη. Πρόκειται για ένα άκρως εντυπωσιακό, φουτουριστικό κτίσμα στη μέση του πουθενά. Οι τοίχοι είναι τόσο λευκοί που σε τυφλώνουν και ο, μοναδικός στο είδος του, θόλος, παρέχει σε όλη την έκταση του μουσείου προστασία από τον καυτό ήλιο, ενώ παράλληλα γεμίζει τον προαύλιο χώρο με ακαθόριστες σταγόνες φωτός. Πραγματικά, ο αρχιτέκτονας Jean Nouvel, ξεπέρασε τον εαυτό του.
Το εσωτερικό είναι εξίσου άρτιο αισθητικά. Ακόμη και με μεγάλη προσπάθεια, κανείς δε θα βρει ένα ψεγάδι. Περιλαμβάνει 55 μικρά κτίρια που συνδέονται με διαδρόμους και σοκάκια και θυμίζει αραβική αγορά. Σε κάθε αίθουσα, παρουσιάζεται η συνέχεια μιας παγκόσμιας ιστορίας που σκοπό έχει να υμνήσει την ανταλλαγή των πολιτισμών. Da Vinci, Van Gogh, Monet και Picasso, μερικά μόνο απ’ τα ονόματα που υπογράφουν τα εκθέματα.
Η πορεία για την εντυπωσιακή κατασκευή ξεκίνησε το 2007, με διακρατική συμφωνία ανάμεσα στη Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Για πρώτη φορά δύο κράτη αποφάσισαν να συνεργαστούν στη δημιουργία ενός μουσείου. Το γαλλικό Λούβρο χρειαζόταν χρήματα για να μειώσει το χρέος του και τα Εμιράτα χρειάζονταν την τεχνογνωσία και το brand του μουσείου για να προσελκύσουν ένα νέο είδος τουρισμού. Έτσι, δέκα χρόνια μετά, το όραμά τους για τη δημιουργία ενός συνδέσμου Ανατολής και Δύσης με σημαντικό διπλωματικό και πολιτισμικό ρόλο, εγκαινιάστηκε. Η συμφωνία τους περιλαμβάνει τη χρήση του ονόματος του Λούβρου, την ενοικίαση εκθεμάτων από διάφορα γαλλικά μουσεία, καθώς και την ενοικίαση ειδικά καταρτισμένου προσωπικού. Και, ως εδώ, όλα μοιάζουν ιδανικά, σωστά;
Σωστά. Μέχρι να σταθούμε σε μια φράση του Mohamed Al Mubarak, που είναι ο πρόεδρος Πολιτισμού και Τουρισμού. Αναφέρει πως το Λούβρο του Άμπου Ντάμπι «είναι κάτι περισσότερο από απλώς ένα μουσείο. Είναι ένα κέντρο ειρήνης, αποδοχής, ανοχής και παιδείας». Μάλιστα.
Πώς, όμως, είναι κέντρο ειρήνης, όταν οι εργάτες που το έχτισαν θυμίζουν σύγχρονους σκλάβους; Εργάζονται κάτω από τον καυτό ήλιο χωρίς διάλειμμα, ζουν σε τρώγλες και τα διαβατήριά τους κατάσχονται. Ένας, μάλιστα, έχασε τη ζωή του στο εργοτάξιο του μουσείου.
Και, πώς είναι κέντρο αποδοχής και ανοχής, όταν ξεκάθαρα απευθύνεται μονάχα σε μια οικονομική ελίτ; Η γενική του είσοδος κοστίζει όλες τις ημέρες 15 ευρώ και οι τιμές στο εστιατόριο είναι απλησίαστες.
Επίσης, αξίζει να αναφερθεί πως υπήρξαν έντονες αντιδράσεις απ' τους Γάλλους γι' αυτή τη διακρατική συμφωνία. Ο Jean Clair έκανε λόγω για “πολιτισμικό ξεπούλημα” του Λούβρου και χαρακτήρισε το μουσείο του Άμπου Ντάμπι ένα «διεθνές αεροδρόμιο της Τέχνης». Και, γαλλικές μελέτες ερμήνευσαν την ίδρυση του μουσείου ως μια προσπάθεια των σεΐχηδων των Εμιράτων για να εδραιώσουν την εξουσία τους εις βάρος της τοπικής αστικής τάξης.
Για να μη μακρηγορώ, κάποιοι θα χαρακτηρίζαν το Λούβρο του Άμπου Ντάμπι ένα σπουδαίο μουσείο. Κατά τη γνώμη μου, στα σπουδαία μουσεία νιώθεις σα στο σπίτι σου. Αισθάνεσαι άνετα στον χώρο, μπαίνεις δωρεάν, πίνεις καλό καφέ που δεν κοστίζει μια περιουσία, και, όσες φορές κι αν τα επισκεφτείς, πάντα έχεις διάθεση να επιστρέψεις. Είμαι πολύ τυχερή που το όνειρό μου να δω το Louvre Abu Dhabi έγινε πραγματικότητα, χάρη στον αδερφό μου. Αλλά, για όλους τους παραπάνω λόγους, δε θέλω να επιστρέψω.
ΛΕΞΕΙΣ & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μαρίζα Καρύδη
